Του Ηλία Κ. Μάρκου Υποστρατήγου ε.α. ΕΛ.ΑΣ.
Ο Λίβινγκστον, ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που διέσχισε την αφρικανική ήπειρο από ακτή σε ακτή, τον 19ο αιώνα, διανύοντας περίπου τέσσερις χιλιάδες χιλιόμετρα, από το ατλαντικό λιμάνι της Λουάντα στην πορτογαλική Αγκόλα ως τα βόρεια, από τις εκτεταμένες εκβολές του ποταμού Ζαμβέζη στον Ινδικό ωκεανό.
Είχε διαπιστώσει τη διεξαγωγή ενός αναπτυγμένου δουλεμπορίου κυρίως από Άραβες εμπόρους, οι οποίοι μετέφεραν πλήθη Αφρικανών από την ενδοχώρα για να τους πωλήσουν σε μουσουλμάνους ηγεμόνες βόρεια και πέρα από τον Ινδικό ωκεανό.
Διασχίζοντας το αχαρτογράφητο σε μεγάλη έκταση εσωτερικό, είχε κάνει πολλές γεωγραφικές ανακαλύψεις, ανάμεσα στις οποίες και μια από τις μεγαλύτερες φυσικές καλλονές του κόσμου, τους μεγάλους καταρράκτες που οι Αφρικανοί αποκαλούσαν «ο καπνός που βροντάει» και τους οποίους ο Λίβινγκστον τους ονόμασε με το όνομα της βασίλισσάς του. Όταν δε επέστρεψε στη Βρετανία έγινε δεκτός, ως εθνικός ήρωας και οι περιγραφές του ανέτρεψαν τη λαϊκή αντίληψη για την Αφρική.
Μεγαλύτερη εντύπωση έκανε η έμφαση που έδινε ο Λίβινγκστον στην πνευματική, αλλά και στην εμπορική πρόκληση της Αφρικής. Έλεγε στις διαλέξεις του, ότι το ιεραποστολικό έργο στην Αφρική, μόνον τότε θα ήταν αποτελεσματικότερο, εφόσον συμπορευόταν με τις εμπορικές επιχειρήσεις. Αυτά τα δύο μαζί, ο χριστιανισμός και το εμπόριο, είναι οι μοναδικοί φορείς παραγωγής πολιτισμού.
Κι αναλογίζεται κανείς: Κάποτε, ο Ιησούς Χριστός έδιωξε με το μαστίγιο από τον ναό (τον Οίκο του πατρός Του) τους βέβηλους εμπόρους και τώρα (δέκα εννέα αιώνες μετά) οι Ευρωπαίοι ιεραπόστολοι ταυτίζουν το χριστιανισμό με το εμπόριο και μιλούν για πολιτισμό!
Τα εννέα δέκατα (9/10) από τα σαράντα έξι εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα της Αφρικής ανήκουν σε αποικίες και σφαίρες επιρροής των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Γαλλία και Βρετανία αυτή την εποχή ήταν κύρια ιμπεριαλιστικοί χωροδεσπότες κι ακολουθούσαν, η Γερμανία, το Βέλγιο και η Ιταλία. Μόνον η Αιθιοπία στα ανατολικά και η Λιβερία στα δυτικά παρέμειναν εκτός του ευρωπαϊκού ελέγχου. «Ένας ήλιος καταστροφής ανέτειλε στη Δύση» έγραψε ο Αφρικανός ποιητής και συνέχισε λέγοντας «Η χριστιανική συμφορά έπεσε πάνω μας σαν σύννεφο σκόνης».
Ηλίας Κ Μάρκου iliaskmarkou@yahoo.gr
