Του Ηλία Κ. Μάρκου Υποστρατήγου ε.α. ΕΛ.ΑΣ.
Στην άποψη του Χέγκελ και των ομοϊδεατών του, ότι η επιστημονική γνώση είναι αφηρημένη και ελλιπής, αντιπαρατάχθηκε ένα άλλο ρεύμα σκέψης το οποίο εκφράστηκε από τον Γάλλο φιλόσοφο Αύγουστο Κοντ (Isidore – Auguste – Marie – François – Xavier Comte, 1798 – 1857) τον γνωστό και ως ιδρυτή της κοινωνιολογίας και του θετικισμού. Πράγματι η συμβολή του στην προσπάθεια απόσπασης της κοινωνιολογίας από την αφηρημένη φιλοσοφική σκέψη και την ανάδειξή της σε επιστήμη, που να βασίζεται στην αντικειμενική παρατήρηση, ήταν σημαντική. Επιχείρησε να καθιερώσει τον πλήρη διαχωρισμό ανάμεσα στη φιλοσοφία και την επιστήμη, αλλά παρά τις προσπάθειες που κατέλαβε προκειμένου να αποδώσει μια λειτουργική και δομική πλευρά της ανθρώπινης κοινωνίας μέσα από την τάξη και την εξέλιξη, δεν κατάφερε να συνδέσει την κοινωνική δυναμική και την ανάπτυξη της κοινωνίας με την κοινωνική στατική και τον τρόπο λειτουργίας της.
Ο Γάλλος θετικιστής στοχαστής θεωρούσε ότι η κοινωνία της εποχής του βρισκόταν σε κατάσταση αποσύνθεσης και για την ανασυγκρότησή της ήταν απαραίτητη η χρήση νέων μεθόδων, οι οποίες θα εφαρμόζονταν στην κοινωνία με βάση τα ερευνητικά συστήματα των θετικών επιστημών.
Το έργο του «Μαθήματα θετικής φιλοσοφίας» ήταν ένα πλήρες φιλοσοφικό σύστημα, που θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την πολιτική οργάνωση, η οποία θα ταίριαζε στη σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία, ενώ στο έργο του «Νόμος των τριών σταδίων» υποστήριζε ότι η ιστορία και η εξέλιξη της ανθρωπότητας, η πορεία της ανθρώπινης λογικής κινήθηκε σε τρία στάδια.
Στο πρώτο, το θεολογικό, ο κόσμος και η μοίρα του ανθρώπου ερμηνευόταν με έννοιες σχετικές με τους θεούς και τα πνεύματα.
Ο άνθρωπος στο πρώτο θεολογικό στάδιο, απέδιδε τις πρωταρχικές αιτίες των φαινομένων σε εξωφυσικά όντα, πίστευε τυφλά στις παραδόσεις των προγόνων και σημείο αναφοράς ήταν πάντα ο Θεός. Στο δεύτερο στάδιο, το μεταφυσικό, οι ερμηνείες δίνοντας με έννοιες σχετικές με τις ουσίες, τους τελικούς σκοπούς και άλλες αφηρημένες έννοιες, ενώ στο τρίτο, το σύγχρονο, το θετικό στάδιο, παραμερίζονται οι εξωφυσικές δυνάμεις και οι μεταφυσικές καθολικές αρχές και αντικαθίστανται από την επιστημονική μέθοδο της παρατήρησης και της εξακρίβωσης. Αυτό το τελευταίο στάδιο διακρινόταν από τη συναίσθηση των ορίων της ανθρώπινης γνώσης, αφού η γνώση μπορούσε απλώς να είναι σχετική προς τη φύση του ανθρώπου ως είδους και προς τις ποικίλες κοινωνικές και ιστορικές συνθήκες. Γι αυτό και οι απόλυτες εξηγήσεις ήταν προτιμότερο να εγκαταλειφθούν για χάρη της περισσότερο ορθολογικής ανακάλυψης των νόμων – της κανονικής σχέσης μεταξύ των φαινομένων.
Ο Ογκίστ Κοντ εισάγει μια θρησκεία χωρίς θεό και χωρίς το στοιχείο του υπερφυσικού, ωστόσο η αποτυχία του συστήματος οδήγησε υποστηρικτές και αντιπάλους εναντίον του.
